Een genoom-brede associatiestudie naar de kosten van de gezondheidszorg

Eveline de Zeeuw, Michel Nivard, Dorret Boomsma (VU Amsterdam)

In deze case study werd gekeken naar de onderliggende oorzaken van verschillen in de hoeveelheid zorg die mensen nodig hebben. Zijn verhoogde zorgkosten een gevolg van bepaalde fysieke en psychische kenmerken of van persoonlijke en cognitieve eigenschappen, of is er een andere verklaring voor verbanden gevonden in eerder onderzoek? In dit project was een van de grootste uitdagingen het koppelen van data van het Nederlands Tweelingen Register (NTR) aan CBS-data. De omvang van de gebruikte genotype-data was te groot om te analyseren via de reguliere Remote Access-omgeving van het CBS. In de ODISSEI Secure Supercomputer (OSSC) hadden de onderzoekers hun eigen mini-cluster ter beschikking, met daarin 2 nodes (zware computers in een cluster), met elk 24 CPU-cores en 64GB werkgeheugen. Hun analyse konden ze daarmee parallel uitvoeren, waardoor zij aanzienlijk sneller hun resultaten konden krijgen dan mogelijk op de Remote Access-omgeving van het CBS.

Resultaten
De mate van genetische gelijkenis tussen familieleden voorspelde meer dan een derde van de verschillen in totale zorgkosten en kosten voor de GGZ, huisarts, apotheek en ziekenhuis, tussen mensen. Overeenkomsten in gemeten genetische varianten tussen niet-verwante mensen daarentegen verklaarden slechts 0 tot 5 procent van de verschillen in deze zorgkosten. Door genetica als onderzoekstool te gebruiken hebben de onderzoekers een eerste beeld gekregen van de overlap tussen zorgkosten en een aantal andere kenmerken, zoals mentale gezondheid en sociaal economische status, op het niveau van het gemeten DNA. De gebruikte steekproef is met ~15,000 participanten echter nog te klein om definitieve conclusies te trekken over de grootte van deze associaties, als wel om te onderzoeken of er mogelijk sprake is van een causaal verband.

Presentatie projectresultaten (25-9-2019) (pdf)