Eerste hulp bij datavragen: hoe SoDa kan helpen bij het ontwikkelen van innovatieve applicaties

Onderzoek doen gaat gepaard met meerdere rondes van ideeën bedenken, uitproberen en verwerken. Dr. Minet de Wied, Universitair Docent aan de faculteit Sociale Wetenschappen, van de Universiteit Utrecht, begrijpt als geen ander de uitdagingen van het ontwikkelen van onderzoeksmethoden en experimenten. In haar onderzoek naar empathie bij kinderen met gedragsstoornissen gebruikt zij een multimethodische aanpak en ontwikkelt zij een tool ten behoeve van de diagnostiek van empathie in de klinisch-forensische praktijk. Voor het ontwikkelen van de tool riep De Wied de hulp in van ODISSEI’s Social Data Science Team. Dit team streeft ernaar om onderzoekers te ondersteunen bij het uitvoeren van onderzoek en door te helpen met het overkomen van computationele obstakels. 

De Wied doet onderzoek naar de ontwikkeling van empathie bij kinderen en adolescenten, in het bijzonder naar empathiestoornissen bij jongeren met gedragsproblemen. Empathie is een dynamisch interpersoonlijk proces, afhankelijk van het empathisch vermogen van degene die meeleeft, maar ook van de aard van de relatie, kenmerken van degene met wie wordt meegeleefd, en andere contextuele factoren. Per situatie kunnen de uitkomsten verschillen, wat het belang van het gebruik van dynamische onderzoeksmethodes vergroot. 

Met de tool die De Wied wil ontwikkelen, kan de dynamiek van empathie in beeld worden gebracht en worden gebruikt om met de persoon in kwestie in gesprek te gaan over persoonlijke ervaringen in situaties waarin ze getuige zijn van andermans emoties. ‘Jongeren worden gevraagd aan te geven wat ze voelen en doen wanneer ze meemaken dat een vriend, vreemde of iemand die ze minder graag mogen pijn heeft, verdrietig is of juist blij is. De antwoorden op die vragenlijst worden door de tool gevisualiseerd. Het gaat dus niet om scores die worden vergeleken met een normscore, maar om individuele patronen die inzicht geven in het empathisch functioneren’, legt De Wied uit. De visualisatie kan de onderzoeker terugkoppelen en zo weer het gesprek voortzetten.

Maar hoe kan je een innovatieve, dynamische methode omzetten in een duidelijke visualisatie? Daarvoor zocht De Wied de hulp van het Social Data Science Team. Ze heeft zelf niet gelegenheid om zo’n complexe visualisatie te ontwikkelen, dus is SoDa ingeschakeld om deze te creëren. Zij ontwikkelen een applicatie die zowel de dynamische variaties, als de uitkomsten in staafdiagrammen kan laten zien. De complexiteit van het begrip empathie weegt zwaar mee bij de ontwikkeling van de tool. De Wied richt zich op vijf empathie-gerelateerde reacties (meevoelen, mededogen, persoonlijk leed, hulp verlenen en leedvermaak) die apart worden uitgevraagd en verwerkt kunnen worden in patronen. In de huidige vragenlijsten worden deze vijf aspecten nog niet genoeg belicht. SoDa zal zich daarom ook richten op het visualiseren van die aspecten in de tool.

Het gebruik van de vragenlijst in het veld is nog in een beginfase. Daarom was het voor De Wied ook zeer belangrijk dat SoDa zo flexibel is. Ondanks het feit dat de mogelijke uitkomsten van de tool nog niet duidelijk waren, wilde SoDa toch hulp bieden bij het ontwikkelen van de visualisatie. ‘Het is een experiment, je weet niet wat je zal tegenkomen in de praktijk. Wellicht is het te ingewikkeld of te confronterend’, geeft ze aan. ‘Ik vertelde SoDa dat het misschien gaat werken, maar misschien ook niet. Tegen mij werd toen gezegd dat dat een onderdeel is van onderzoek doen, en dat dat oké is, dat vond ik geweldig’, vertelt De Wied verder. Momenteel overlegt De Wied regelmatig met SoDa om stap voor stap de ontwikkeling van de visualisaties te bespreken. Aan de hand van testsessies worden er aanpassingen gemaakt tot het gebruikt kan worden door onderzoekers in het veld. ‘Dat ik deze ondersteuning kan krijgen als onderzoeker die zelf niet de mogelijkheid heeft om deze tool te visualiseren, is wel heel bijzonder’, aldus De Wied.

Over SoDa

Het SoDa team streeft ernaar om onderzoekers te helpen bij vragen en hen ondersteunen bij het uitvoeren van hun onderzoek. Voor elk soort data-gerelateerde vraag, kunnen onderzoekers hulp vragen bij het Social Data Science Team. Mocht je niet zeker weten of SoDa je kan helpen? Dan is het mogelijk om langs te komen bij de SoDa Drop-in’s, waar het je op een laagdrempelige manier je situatie kort kan bespreken met het SoDa team.

Relevante links:


Foto door Ana Municio op Unsplash